De Thuisplusflat: prettig ‘zelfstandig samenwonen’, met zorg binnen handbereik

Zo lang mogelijk zelfstandig wonen in een veilige, vertrouwde omgeving waar zorg en ondersteuning dichtbij zijn. De Thuisplusflat in Rotterdam maakt dit mogelijk. Een woonvorm in een complex voor ouderen, tussen zelfstandig wonen en 24-uurszorg in. BMC-consultant Ron Stevens was nauw betrokken bij de realisatie van dit succesvolle initiatief, dat inmiddels op meerdere plekken wordt uitgerold. Hij vertelt over dilemma’s en het belang van goede samenwerking.

In de Thuisplusflat verleent een vast team zorg aan bewoners, op grond van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), Zorgverzekeringswet (Zvw) en de Wet langdurige zorg (Wlz). In de gemeenschappelijke ruimte worden dagelijks activiteiten georganiseerd voor én door bewoners. Variërend van sporten en schilderen tot samen eten.

Minder eenzaamheid

Waarom sluit deze woonvorm aan op de actuele behoeften en maatschappelijke uitdagingen?

Stevens: ‘Er is onder ouderen een grote behoefte om met anderen in contact te blijven, maar de vriendenkring wordt kleiner. Het verminderen van eenzaamheid onder ouderen is een maatschappelijke uitdaging waarop de Thuisplusflat een antwoord biedt. Bewoners in de flat kunnen naar elkaar om kijken, elkaar ontmoeten en elkaar hulp bieden als dat nodig is. Het bevordert wat we samenredzaamheid noemen. Het welbevinden neemt toe en daardoor neemt het aantal zorguren voor ouderen af.’

Wie is de initiatiefnemer van dit project?

‘De gemeente Rotterdam. Die ging met verschillende zorgaanbieders in gesprek. Uiteindelijk is in de Thuisplusflat één zorgaanbieder actief. Die die een overeenkomst met de corporatie. Het vaste zorgteam heeft mensen goed in beeld en vanuit de woningcorporatie lopen er een woonconsulent en een huismeester in het complex rond die signalen kunnen opvangen. Tijdens een structureel overleg worden deze signalen besproken. Daarnaast bood de gemeente een vergoeding voor het inzetten van community builders. Zij wisten binnen negen maanden goede resultaten te behalen. Ze gaan uit van de principes van positieve gezondheid en enthousiasmeren bewoners om als ‘ambassadeurs’ andere bewoners te helpen.’ 

Samenwerking cruciaal

Wat was jouw rol bij dit project?

‘Die was voornamelijk gericht op het organiseren van de samenwerking tussen de partijen. Het opzetten van de juiste samenwerking van bestuurder tot medewerker, bijvoorbeeld in de verhuur, zorg en welzijn. Het is belangrijk de neuzen van verschillende lagen binnen de organisaties (bestuurders, projectleiders en de uitvoering) dezelfde kant op te krijgen. Een project als dit vraagt van alle partijen om te denken in kansen én over hun eigen grenzen heen te denken en te doen. Ik heb veel met bestuurders gepraat over het belang van ‘breder kijken’ en wat dat vraagt van een organisatie en van de samenwerking. Het is essentieel om ouderen aan de voorkant te betrekken, zodat zij zelf kunnen invullen waar ze behoefte aan hebben, en ruimte te geven voor wat in de praktijk werkt. Daarbij is het ook nodig om als bestuurder over je eigen grenzen te kijken en goed in verbinding te blijven met elkaar. Daarnaast is het van belang dat je regelmatig langsgaat bij de medewerkers in de flat, gewoon om te kijken hoe het gaat.’

Wat maakt dit project tot een succes?

‘De zorg is geclusterd bij één aanbieder, wat de zorg efficiënter maakt en de kwaliteit verbetert. Hiervoor zijn woonzorgcontracten afgesloten waarin de verhuurder en zorgverlener gezamenlijk een verbintenis aangaan met de huurder. Het dilemma is dat je dan wel mensen de vrijheid ontneemt om een eigen zorgverlener te kiezen. Ook mensen die op dat moment nog geen zorgvraag hebben, kiezen bij voorbaat voor deze zorgverlener. Aan de andere kant is van keuzevrijheid vaak überhaupt geen sprake door de schaarste aan personeel in de zorg. Het is daarom belangrijk dat zorgpartijen samenwerken, zodat je zorg zo efficiënt mogelijk in kunt zetten. Je kunt dan bijvoorbeeld personeel en cliënten uitwisselen tussen zorgverleners. Het komt namelijk vaak voor dat er meerdere zorgpartijen betrokken zijn. Daar zit ook meteen de uitdaging: zij moeten met elkaar samenwerken om de zorg door één partij te laten leveren.’

Tips voor succes

Welke tips heb je voor aan volgende initiatiefnemer?

‘Communitybuilding is bij zo’n initiatief heel belangrijk. Wanneer je mensen aan de voorkant meeneemt en vraagt naar hun wensen en behoeften, zie je dat ze opbloeien. Zo zorg je er ook voor dat mensen actief willen zijn binnen de flat. Een mooi voorbeeld is een Italiaanse restaurateur in ruste. Hij maakt maandelijks een maaltijd voor bewoners die dat willen. Een andere inwoner neemt de buurvrouw mee voor een uitje, zoals naar een museum. Belangrijkste voorwaarde voor succes is gedeelde, langdurige samenwerking. De drie organisaties (gemeente, woningcorporatie en zorgaanbieder) hebben hetzelfde beeld van wat ze willen bereiken. Ze zijn er bovendien van overtuigd dat samenwerken veel werk scheelt. Samenwerking tussen partijen én met de toekomstige bewoners is alles in zo’n project.’

Meer weten? 

Wilt u meer informatie over deze en vergelijkbare projecten en bent u benieuwd hoe BMC u hierbij kan ondersteunen? Neem dan contact op met Aukje Kooistra, senior adviseur of Henrike Klok, managing partner BMC Wonen.