Herman en Wouter onderzoeken maatschappelijk rendement: ‘We zijn een goede combinatie van tellen en vertellen’

Herman Uffen (39) en Wouter Witteveen (32) werken al langere tijd bij BMC. Het is een plek waar ze groeien, van betekenis zijn plezier hebben. Zo onderzoeken ze samen wat publieke dienstverlening en taakuitvoering binnen het publiek domein daadwerkelijk oplevert voor de samenleving. Met de methode 'Maatschappelijk rendement in beeld: ‘Tellen en vertellen’ maken ze niet alleen de financiële opbrengsten van projecten zichtbaar, maar ook de positieve veranderingen in het leven van mensen. In gesprek met Herman en Wouter verkennen we wat werken bij BMC voor hen betekent. Ook delen zij voorbeelden van hoe zij, samen met hun BMC-collega’s, nieuwe methoden ontwikkelen en toevoegen aan de publieke sector.

Rendement. Dat draait toch vooral om hoeveel geld je uiteindelijk verdient of verliest? “In de financiële wereld wel,” bevestigt Herman, die zich als managing consultant focust op financiële vraagstukken, organisatie en bedrijfsvoering. “Maar ook voor maatschappelijke projecten en activiteiten kun je het rendement berekenen. Daarbij gaat het niet alleen over de kwantitatieve aspecten – dus het financiële plaatje – maar juist ook om de kwalitatieve opbrengsten. Denk aan een verbetering van de kwaliteit van leven, zoals een sterker sociaal netwerk, meer zelfvertrouwen of een betere gezondheid.”

Dat is belangrijk, want uiteindelijk is dat waar het om gaat: een positieve, duurzame verandering voor inwoners en hun omgeving. Maar wat houdt verandering in en wat levert het op? En hoe kom je daar achter? Hier komt Wouter in beeld; de man van de verhalen. Als onderzoeker en senior adviseur is hij bovendien een voortrekker in het integreren van het inwonersperspectief binnen BMC. “Als organisatie is het ons doel de publieke sector te verbeteren. Om dat goed te kunnen doen, is het belangrijk dat we echt naar inwoners luisteren en hun ervaringen meenemen. Ik wil collega’s stimuleren om het perspectief van de inwoner een grotere rol te geven in hun opdrachten.”

 

Werken bij BMC

Wouter voelt zich, na zijn start als trainee zes jaar geleden en een periode als beleidsadviseur, helemaal op zijn plek bij het expertisedomein Onderzoek binnen BMC. “Als onderzoeker ervaar ik veel vrijheid om mijn eigen opdrachten vorm te geven en werk ik nauw samen met collega’s uit andere domeinen. Dat vind ik heel leuk. Wanneer je initiatief toont, zijn er bij BMC veel mogelijkheden om te ontdekken wat er bij je past.”

Herman waardeert, naast de vrijheid en multidisciplinaire samenwerking, ook de diversiteit aan opdrachtgevers waarvoor hij zich in de achterliggende 14 jaar inzette. “Ik kom in werelden waar ik nog nooit ben geweest, én kan er mijn kennis en ervaring toepassen. Zo heb ik voor het Home Computer Museum in Helmond een businesscase opgesteld met verschillende scenario's over hoe het museum zich kan ontwikkelen. En in samenwerking met het Nieuwe Instituut hebben we het Masterplan Architectuur Dichtbij gemaakt. Dit programma is gericht op het conserveren en digitaal beschikbaar maken van de collectie van het Nieuwe Instituut voor een breed publiek. Het gaat niet alleen over financieel-technische en organisatorische details, maar ook inhoudelijke keuzes op basis van actuele inzichten en beleidskaders. Daarnaast bevat het een strategische heroriëntatie op de erfgoedtaak van het Nieuwe Instituut, zoals de Rijkscollectie, en de impact hiervan op Architectuur Dichterbij.”

‘Wanneer je initiatief toont, zijn er bij BMC veel mogelijkheden om te ontdekken wat er bij je past’

 

Praten met inwoners en professionals

Terug naar het maatschappelijk rendement. Om dit te berekenen, maken Herman en Wouter gebruik van de door BMC ontwikkelde methode ‘Maatschappelijk Rendement in Beeld’. “Met deze methode kunnen we op een gestructureerde manier laten zien wat een investering in een maatschappelijke dienst of activiteit heeft opgeleverd,” legt Herman uit. “We kijken naar cijfers en financiën, maar vooral ook naar de veranderingen in het leven van mensen zelf. Zo krijgen we een compleet beeld waarmee we opdrachtgevers helpen om steun en draagvlak te vinden voor hun diensten.” Wouter voegt toe: "Ook zien we dat professionals zich hierdoor bewuster worden van de impact van hun werk, waardoor ze beter kunnen aantonen wat de waarde is, zowel voor inwoners als op financieel gebied."

“We zijn een goede combinatie van tellen en vertellen,” zegt Herman. Terwijl hij zich richt op de cijfers, verzamelt Wouter de verhalen van inwoners en professionals. Wouter: “Tijdens huisbezoeken en interviews probeer ik eerst een beeld te krijgen van de situatie vóór deelname aan een traject. Ik wil begrijpen waar iemand vandaan komt en welke omstandigheden daarbij een rol hebben gespeeld. Daarna praten we over ervaringen tijdens het traject: wat heeft deelname voor de inwoner of cliënt betekend? Hoe hebben zij eventuele interventies ervaren? Hoe gaat het nu? Soms zijn verhalen gekleurd, daarom spreek ik ook met de betrokken professionals. De kunst is om een goede balans te vinden tussen begrijpen wat er is gebeurd en wat het resultaat is van de dienstverlening, dus de impact en de causale relatie met de interventie.”

‘We kijken naar cijfers en financiën, maar vooral ook naar de veranderingen in het leven van mensen zelf’

 

Analyseren van alle informatie

Wouters gesprekken leveren waardevolle informatie op voor de volgende stap: het analyseren van de beginsituatie, de interventies die zijn ingezet en de huidige situatie. Herman: “We zetten de maatschappelijke kosten, zoals gezondheidszorg en hulp via welzijnsinstellingen maar ook schulden en uitkeringen, op een rij. Vervolgens evalueren we de interventies en de bijbehorende kosten. Ook kijken we naar veranderingen, zoals verminderde risico’s en betere toekomstperspectieven zoals werk of een diploma. Door de input te vergelijken met de maatschappelijke effecten en de investeringen van de activiteiten af te trekken, berekenen we het maatschappelijk rendement."

Dat deden ze bijvoorbeeld voor een programma van welzijnsorganisatie Alifa in Enschede, dat jonge moeders met hardnekkige problemen als drugsgebruik, roken en mishandeling hielp. “Met onze methode konden we laten zien hoe hun situatie eerst was, welke interventies zijn ingezet en wat er sindsdien is veranderd in het leven van deze moeders.” Datzelfde geldt voor het Rotterdamse initiatief RoffaBOP, dat ex-gedetineerden en mensen zonder opleiding in dienst nam. “RoffaBOP kocht een pand, knapte het op en bood jongeren opleidingen en een baan. Een mooi voorbeeld van een zowel sociaal als economisch voordelig initiatief dat het leven van mensen op een positieve manier verandert.”

 

Onderzoek naar de Doorbraakmethode in Almelo

Op dit moment werken Herman en Wouter samen aan een opdracht in Almelo, waar ze de impact van de Doorbraakmethode van het Instituut voor Publieke Waarden (IPW) onderzoeken. Deze methode helpt professionals in het sociaal domein om makkelijk en onderbouwd maatwerk te leveren bij probleemsituaties. Het idee: sneller handelen kan grotere problemen voorkomen en uiteindelijk geld besparen. 

Wouter: “De gemeente Almelo trekt hiervoor jaarlijks een behoorlijk budget uit. Tot nu toe lag de focus bij onderzoek naar de resultaten vooral op financiën. Maar uiteindelijk draait het om slim en efficiënt gebruik van middelen, met als doel dat de situatie van de inwoner verbetert. Daarom is het heel mooi dat we het financiële aspect nu kunnen combineren met de ervaringen van inwoners zélf.”

 

Gemeenten aanmoedigen en ondersteunen

Door maatschappelijk rendement te berekenen, dragen Wouter en Herman bij aan het doel van BMC: het verbeteren van de publieke sector. “Dit is een van de aspecten die mijn werk zo boeiend maakt,” geeft Wouter aan. “Als we gemeenten aanmoedigen om te begrijpen wat de behoeften van inwoners zijn en hoe zij dienstverlening ervaren, dan kunnen we hen echt helpen om duurzame veranderingen en verbeteringen te realiseren.”

Herman erkent dit en spreekt tegelijkertijd ook zijn zorgen uit. “Ik denk dat verandering vooral vanuit gemeenten en overheden zelf moet komen. Gelet op de huidige staat van het openbaar bestuur en de uitvoeringskracht, zijn de grote uitdagingen nog groter. Het staat onder druk, vooral bij kleinere en middelgrote gemeenten. Tegelijkertijd vind ik het daarom juist interessant: hoe kunnen wij als BMC’ers gemeenten helpen om echte impact te hebben? Dat is de uitdaging. En ik denk dat we elke dag ontzettend hard werken om daarin het goede te doen.”

 

Meer weten?

Wil jij net als Herman en Wouter echt iets betekenen in je werk? Wil je expert worden in een domein of voortrekker zijn van een onderwerp dat je raakt? Bij BMC kun je volop groeien en een verschil maken voor collega’s, opdrachtgevers en inwoners. Wij zoeken mensen voor verschillende functies en met uiteenlopende achtergronden: van trainees tot startende en ervaren adviseurs en managing consultants. Er zijn veel mogelijkheden om te leren, jezelf verder te ontwikkelen en te werken aan leiderschapsvaardigheden. Ontdek hier wat de mogelijkheden zijn of maak een afspraak voor een kennismakingsgesprek.