'Wams hecht één gezin, één plan, één regisseur juridisch af'

Een oproep om gemeenten op de wet voor te bereiden

De huidige wetgeving in het sociaal domein vraagt van gemeenten om integraal te werken. Wat ontbreekt, is de juridische grondslag om gegevens te delen en een wettelijke taak om de integrale aanpak te coördineren. Het kabinet werkt aan een oplossing in de vorm van de Wet aanpak  meervoudige problematiek sociaal domein. BMC’ers Heleen Rijnkels en Alex Commandeur vinden de wet een goede ontwikkeling en roepen gemeenten op hun organisaties erop voor te bereiden.

Velen zal de Wet aanpak meervoudige problematiek sociaal domein (Wams) onbekend in de oren klinken. Niet verwonderlijk aangezien de wet nog door het parlement moet en op zijn vroegst op 1 januari 2024 ingaat. Dat is geen reden om achterover te leunen betoogt Alex Commandeur. ‘Deze wet heeft impact op alle gemeenten. De Wams vraagt een beoordeling van gemeenten of de  huidige inrichting van hun sociaal domein klaar is om de integrale aanpak te coördineren. Denk aan de toegang, afspraken over gegevensdeling, de gebruikte applicaties en de kennis en expertise van medewerkers. Daarnaast moeten gemeenten hun inwoners meenemen in de verandering. Dat is een operatie die je niet in een paar maanden afrondt.’

Integraal

Heleen Rijnkels: ‘De wet is een logische vervolgstap op de decentralisaties in het sociaal domein. Binnen dit domein werken de afdelingen nu nog vaak afzonderlijk van elkaar. Iemand die een bijstandsuitkering aanvraagt wordt soms gekort als hij niet solliciteert, terwijl een andere afdeling de sollicitatieplicht juist wil uitstellen omdat de persoon kampt met dusdanige problemen dat een baan er (nog) niet in zit. De wet werkt als een herinnering om vooraf te bepalen welke inwoners en gezinnen integraal bekeken moeten worden vanwege meervoudige problematiek.’ Commandeur voegt toe: ‘Wams geeft de juridische grondslag om noodzakelijke gegevens te delen, te verzamelen en te verwerken, terwijl waarborgen tegen onnodige verspreiding of verzameling van persoonsgegevens intact blijven.’ De huidige wetgeving in het sociaal domein vraagt van gemeenten om integraal te werken. Wat ontbreekt, is de juridische grondslag om gegevens te delen en een wettelijke taak om de integrale aanpak te coördineren. Het kabinet werkt aan een oplossing in de vorm van de Wet aanpak meervoudige problematiek sociaal domein. BMC’ers Heleen Rijnkels en Alex Commandeur vinden de wet een goede ontwikkeling en roepen  gemeenten op hunorganisaties erop voor te bereiden.

Niet afwachten

‘Gezien de acute uitdagingen waar gemeenten mee kampen is het begrijpelijk dat ze op dit  moment ook andere prioriteiten stellen’, erkent Commandeur. ‘De wet heeft echter implicaties waar gemeenten nu al op moeten anticiperen, bijvoorbeeld bij beleidsmatige veranderingen,  voorgenomen reorganisaties, afspraken met ketenpartners of de aanschaf van nieuwe applicaties.’ Rijnkels: ‘Het is een noodzakelijke doorontwikkeling van bestaande wetgeving die gemeenten ook helpt in hun dienstverlening aan inwoners.’ Commandeur: ‘Als de wet gaat doen wat die beoogt, wordt het eenvoudiger om de doelstelling één gezin, één plan, één regisseur te realiseren.

Meer weten?

Wilt u weten wat BMC voor uw gemeente kan betekenen? Neem dan contact op met Alex Commandeur of Heleen Rijnkels.

Dit interview verscheen in Binnenlands Bestuur magazine, editie 17 2022.