Vervolgonderzoek ‘De kracht om door te zetten in de praktijk’: Kom via maatwerk tegemoet aan het recht op ontwikkeling voor elk kind en elke jongere.

Vandaag heeft Marc Dullaert, voormalig Kinderombudsman, namens BMC en Gedragswerk aan Minister Slob van Onderwijs en Staatssecretaris Blokhuis van Volksgezondheid het vervolgadvies op ‘De kracht om door te zetten’ over jongeren en thuiszitten overhandigd. Dit is een aanvullend advies op het thuiszit-onderzoek van twee jaar geleden. De eerder geformuleerde tien adviezen blijven gelden maar het nieuwe veldonderzoek levert nog een aantal aanvullende punten op. 

Met als belangrijkste: Spreek vanaf nu van ‘Aanwezigheid’ en ‘Afwezigheid’. Stel ‘Aanwezigheid’ centraal in plaats van wettelijk geoorloofd of ongeoorloofd verzuim in primair en voortgezet onderwijs.Laat de 50% regel los en laat hybride vormen van onderwijs toe voor thuiszittende kinderen.  

Geef de regio’s meer speelruimte om thuiszitten aan te pakken en voorzie in een frictiebudget en laat de strikte twee jaar termijn uit de Variawet los. Kom via maatwerk tegemoet aan het recht op ontwikkeling voor elk kind en elke jongere, met eenvoudige verantwoording en een duidelijk protocol voor inspectie en accountant. Kortom niet vooraf invullen maar achteraf verantwoording geven.

Geen kind zonder onderwijs, leren en ontwikkelen zijn een grondrecht

Op 29 januari 2019 is de rapportage ‘De kracht om door te zetten’ (Gedragswerk-Dullaert) gepubliceerd, als veldonderzoek in zes regio’s in ons land naar de aanpak van thuiszitters. In die rapportage zijn tien adviezen geformuleerd om thuiszitten te voorkomen en te bestrijden. Nu, na twee jaar, vond een tweede veldonderzoek plaats in die regio’s, om de stand van zaken in kaart te brengen. Opvallend is daarbij de beweging die de regio’s maken. Partijen vinden elkaar in toenemende mate en zijn actief, effectief en creatief bezig om de problematiek aan te pakken. Er ontstaat maatwerk, er wordt preventiever gewerkt en er zijn nieuwe en vooral andere ontwikkelplekken voor kinderen en jongeren gecreëerd. En bovenal: de samenwerking in deze regio’s is goed. 

Binnen de regio’s is het gedeelde uitgangspunt: geen kind zonder onderwijs, want leren en ontwikkelen zijn een grondrecht. Steeds meer kinderen en jongeren in complexe situaties worden voorzien van een passend traject waar onderwijs en andere domeinen aan bijdragen.

‘Speelruimte’ om benodigde oplossingen te realiseren staat centraal. Daarbij is steeds meer duidelijk dat deze actieve beweging in toenemende mate belemmeringen ervaart in wet- en regelgeving en financiering. Regels en financiering die in 98% van de situaties passend zijn, blijken dat niet voor de unieke situaties van thuiszitters. Veel zorgvuldig uitgedokterde mogelijkheden om een kind of jongere een passende plek te bezorgen, stranden op formele regels. Met als gevolg stagnatie in de ontwikkeling van kinderen en jongeren, en frustraties bij ouders en de samenwerkende partijen in regio.

Het betreft mensenwerk waarbij de aanpak gericht is op het herstellen van relaties. Vanuit de betrokkenheid en bevlogenheid willen die mensen dit ook voor de resterende groep waarmaken. Daarbij stuit men op een gebrek aan ‘speelruimte’. Uit de praktijkervaringen blijkt dat er geen behoefte is aan andere regels of meer geld. Er is wel een grote behoefte aan speelruimte om tot de goede acties te kunnen komen. De mogelijkheden om dát te doen wat kinderen en jongeren werkelijk in staat stelt om zich te ontwikkelen, moeten dan worden ‘opgerekt’. De essentie van de aanpak van de problematiek ligt in mensenwerk en de dringende wens om specifieke oplossingen te kunnen hanteren bij een kleine groep kinderen en jongeren.

Waarom deze rapportage?

Op 29 januari 2019 is op aanvraag van de ministeries van OCW en VWS het onderzoeksrapport: ‘De kracht om door te zetten’ (Gedragswerk-Dullaert) uitgebracht. In die rapportage is een visie beschreven over hoe de impasses bij thuiszitten te doorbreken.  Nu, twee jaar later, is door Marc Dullaert, namens BMC samen met Gedragswerk een tussentijdse balans opgemaakt. Daarbij is gekeken hoe het werken met de adviezen uit het eerdere onderzoek in de praktijk verloopt. Hiervoor hebben van juli tot en met oktober 2020 vervolggesprekken plaatsgevonden in de bekende regio’s (vijf eerder bezochte regio’s en één nieuwe regio), verspreid over heel Nederland. Tijdens die bezoeken heeft Marc Dullaert, ook adviserend actief binnen de G4 met betrekking tot de problematiek van thuiszitten, zijn ervaringen en bevindingen ingebracht.

Het volledige onderzoek kunt u hieronder inzien.

Onderzoeksrapport 'De kracht om door te zetten in de praktijk'