Pak die regie dan! Hoe je als leidinggevende eigen regie door zorgprofessionals kunt aanwakkeren

Leidinggevenden hebben hoge verwachtingen van hun zorgprofessionals als het gaat om het nemen van regie. Het gevolg is dat ze alleen de kaders aanreiken, zodat hun professionals samen met de cliënt het ‘hoe’ kunnen organiseren. Maar de initiatieven van professionals blijven vaak achterwege. Leidinggevenden constateren een afwachtende houding, spaarzame vragen om hulp en professionals die gewoon niet zo enthousiast zijn over de eigen regie. En dat leidt weer tot de gefrustreerde uitroep: ‘Dan geef ik de regie, en dan pakt de professional die niet!’

In mijn werk bij zorgorganisaties signaleer ik al langere tijd de trend dat het management de zorgprofessionals meer regie wil geven. Als je het mij vraagt, draait het bij eigen regie om het stimuleren van de autonomie van elk individu. Autonomie is jezelf aansturen op basis van kennis, levenservaring, verantwoordelijkheidsgevoel en je verbonden voelen met anderen. 

Regelruimte en verantwoordelijkheid

Schrijver Wouter Hart gaf een fikse slinger aan deze trend met zijn boek ‘Verdraaide organisaties’. Daarin stelt hij: ‘Goede zorg- en dienstverlening ontstaan als de professional zijn aandacht vooral kan richten op de cliënt’. Door als professional het alledaagse werk zelf te organiseren, is er ruimte om continu in te spelen op de hulpvraag. Het laag in de organisatie beleggen van deze regelruimte en verantwoordelijkheid heeft een prettig gevolg: als iets vandaag niet meer werkt, kan er morgen al worden geëxperimenteerd met wat dan wél de oplossing is. Dit leidt ertoe dat professionals regie ervaren: ze kunnen op het juiste moment betekenisvol zijn voor hun cliënt. Ze hebben invloed op hun eigen werkzaamheden en planning. Het wakkert hun passie aan en motiveert intrinsiek om de wereld een beetje mooier te maken. 

Betekenisvolle belofte

En dat is precies wat er nodig is om als leidinggevende regie te geven: het aanwakkeren van deze passie. Dit betekent dat leidinggevenden zich moeten verbinden aan de missie van de organisatie en dat ze zich bewust moeten zijn van de consequenties hiervan op hun eigen handelen. Raymon Geurts schrijft in zijn boek ‘De gelukkige organisatie’ dat ‘betekenis’ richting geeft en ‘belofte’ de verplichting inhoudt het elke dag weer waar te maken. Voorbeelden van een betekenisvolle belofte: elke dag een waardevolle dag voor je cliënten, het creëren van geluksmomenten en werkplezier voor alle collega’s. Voorbeeldgedrag van de leidinggevende wakkert bovendien de autonomie van anderen aan.

Regie is geen estafettestokje

Regie geven begint dus bij zelfonderzoek door de ‘gever’: de leidinggevende. 
Doe ik betekenisvol werk? Wat is mijn passie? Welk gedrag van vandaag draagt niet bij aan de betekenisvolle belofte? Dat is iets heel anders dan wat ik vaak zie in de praktijk: de neiging om ‘regie’ te zien als een estafettestokje. Hiermee bedoel ik dat professionals onverwachts een stokje in hun handen krijgen geduwd met de boodschap dat ze meer eigen regie krijgen. Met als goedbedoelde boodschap: ‘Pak die regie dan!’ Maar het zorgt er ook voor dat teams geen tijd krijgen om het stokje goed aan te pakken. Regie staat dan vaak onbedoeld symbool voor een groter takenpakket, het maken van een eigen teamplan of een budget waar het team eigenaar van wordt.

Samen verhalen maken

Wouter Hart spreekt over ‘anders vasthouden’. Hij bedoelt hiermee dat het niet gaat om het doorgeven van het ene stokje aan de ander, zoals bij atletiek. Het gaat er juist om dat leidinggevenden zich realiseren dat ze samen moeten oplopen met hun professionals – dat ze geen stokje hoeven door te geven. Je rent elk vanuit je eigen baan, zonder stokje, naast elkaar. Allebei zoekend naar passie; allebei met de wil om elke dag een bijdrage te leveren aan de betekenisvolle belofte. Samen werk je geïnspireerd en betekenisvol op basis van dezelfde gemeenschappelijke opgave. Elkaar inspireren, samen verhalen maken is de sleutel tot het aanwakkeren van de eigen regie binnen jouw organisatie! In plaats van ‘Pak die regie’ moet het gaat om ‘Inspireer en stimuleer autonomie bij jezelf en bij de ander’. 

Hulp nodig bij het aanwakkeren van eigen regie?

Loopt uw organisatie vast bij het aanwakkeren van eigen regie? BMC denkt graag met u mee over hoe iedereen in uw organisatie – elk vanuit zijn eigen baan – samen kan oplopen. Neem voor meer informatie of het maken van een vrijblijvende afspraak contact op met Christine Bos, managing consultant bij BMC. 

Over de auteur

Christine Bos is managing consultant bij BMC. Met haar achtergrond als arbeid- en organisatiepsycholoog is zij  gespecialiseerd in verandervraagstukken in het brede domein van zorg en welzijn. Haar drijfveer is om professionals en organisaties in beweging te brengen om hun ambities waar te maken. Ze werkt vanuit het gedachtegoed van de Transactionele Analyse, een methodiek waarmee ze organisatievraagstukken en professionele ontwikkeling praktisch benadert.