De stedelijke regio

door Lotte Ravenhorst, senior adviseur

Er staat veel te gebeuren in het cultuurbeleid. De Raad voor Cultuur heeft een verkenning uitgebracht waarin wordt gepleit voor meer aandacht voor de stad en de regio in het landelijk beleid. De minister ondersteunt dit pleidooi en heeft stedelijke regio’s uitgenodigd te komen met een cultuurprofiel. Maar wat is zo’n stedelijke regio precies en welk doel heeft zo’n profiel?

Dat er meer verbinding komt tussen landelijk en regionaal beleid is uiteraard een goede zaak. Het merendeel van het totale cultuurbudget komt immers uit de gemeentefondsen en het lokale of regionale belang van een culturele infrastructuur is minstens zo groot als het nationale of internationale belang.

Maar niet alleen de verbinding van de regio met het Rijk biedt meerwaarde, juist ook de verbinding tussen steden onderling kan het totale aanbod en de kwaliteit ervan versterken. Door samen te werken hoeft immers niet elke gemeente alles meer zelf te doen. En kan dat wat wordt gedaan naar een hoger plan worden getild.

Bijvoorbeeld door gezamenlijk in te zetten op onderscheidende thema’s, versterking van de creatieve keten en afspraken over meer samenhang in de culturele infrastructuur. Zo wordt het cultuurbeleid in de steden complementair aan elkaar en is het totaal meer dan de som der delen.

Samenwerking niet altijd vanzelfsprekend

Goed plan dus, van de Raad voor Cultuur. Maar nu nog de praktijk. Want samenwerking tussen steden is niet altijd vanzelfsprekend; in sommige gevallen is er zelfs eerder sprake van concurrentie. Concurrentie als het gaat om het publiek, maar ook op het gebied van financiering door Provincie of Rijk.

De weg die nu is ingeslagen, door de Raad en door de minister, kan net dat duwtje zijn om de eigen belangen te overstijgen. Om te kijken naar het geheel en de meerwaarde te zien van samenwerking. Om het aanbod af te stemmen en elkaar te versterken. Om zo tot een hogere kwaliteit te komen, passend bij de vraag en het profiel van de regionale bevolking. Waardoor uiteindelijk iedereen wint, in de eerste plaats het publiek.

Kies voor een tweesporenbeleid

De stedelijke regio’s zijn inmiddels aan de slag. De regio’s zijn min of meer bepaald en samenwerking wordt gezocht en gevonden. Dat lukt in de ene regio wat gemakkelijker dan in de andere; niet elke gemeente voelt zich op voorhand een logische partner in de regio waarvan zij geacht wordt deel uit te maken. In de praktijk kan dit worden opgelost door een tweesporenbeleid te volgen. Een tweesporenbeleid waarin zo’n gemeente enerzijds de mogelijkheid onderzoekt om een eigen stedelijke regio te vormen vanuit reeds bestaande contacten en netwerken, en anderzijds een nadere verkenning verricht van nog niet eerder onderzochte samenwerking met partners in de door de Raad voor Cultuur en OCW aangereikte stedelijke regio’s. Beide kanten van deze regiomedaille zijn interessant, omdat het de gemeente inzicht verschaft in de kansen en ambities voor regionale samenwerking.

Proactief regionale samenwerking aanhalen

Ook voor gemeenten en regio’s die nog niet zijn aangehaakt liggen er kansen. De minister heeft weliswaar een maximum gesteld aan het aantal regio’s, maar dat maximum is niet in beton gegoten. En is het niet nu, dan biedt een volgende planperiode mogelijk uitkomst; nieuwe ronde, nieuwe kansen.

Nog belangrijker is natuurlijk dat ook steden of regio’s waar het Rijk niet direct een relatie mee heeft baat hebben bij regionale samenwerking en afstemming. Niet wachten dus tot het Rijk met stimuleringsmaatregelen over de brug komt, maar proactief regionale samenwerking aanhalen. Waardoor de positie wordt verstevigd, de cultuursector een kwaliteitsslag doormaakt en de regio in z’n geheel aantrekkelijker wordt. Want uiteindelijk draait alles toch om dat ene woord: kwaliteit.

Meer informatie

Voor meer informatie of een vrijblijvend gesprek over de stedelijke regio neemt u contact op met senior adviseur Lotte Ravenhorst, via telefoonnummer 06 - 18 53 56 21 of per e-mail lotte.ravenhorst@bmc.nl.

> Ga terug naar werkveld Cultuur en Erfgoed