Blog: Welke rol pakken overheden in de aankomende mobiliteitsrevolutie?

De Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) adviseert gemeenten hun mobiliteitsbeleid en Omgevingsvisie nu aan te passen aan nieuwe technologische mogelijkheden, zoals zelfrijdend vervoer.

Wat voor de gemiddelde verkeersgebruiker nog voelt als een ver-van-mijn-bedshow is in feite een internationale ratrace van grote bedrijven die al zelfrijdende auto’s op de markt brengen.

De opkomst van zelfrijdend vervoer vertoont opvallende gelijkenissen met de opkomst van de auto een eeuw geleden. In de regel lijkt het nog altijd zo te zijn dat bij technologische innovaties de markt leidt en overheden gedwongen worden om te reageren op de sociale effecten die dit meebrengt.

Om dit te voorkomen kunnen overheden op voorhand nadenken over welke rol zij willen innemen om de transitie te begeleiden.

Grofweg vier rollen zijn mogelijk:

• Ministerie van Waterstaat 2.0
  Overheden kunnen innovaties frustreren met verouderde regelgeving, waardoor kansen gemist worden en er niet-toekomstrobuuste investeringen in wegen, parkeerplaatsen en stadsontwikkelingen worden gemaakt.

• Kop in het zand
  Overheden kunnen de verwachte impact van zelfrijdend vervoer negeren totdat de technologie breed beschikbaar is. In deze gebieden bepaalt de markt hoe de innovatie uitpakt en komen sociale en ruimtelijk-economische effecten toch weer onverwachts.

• Barrières ruimen voor marktpartijen
  Een nieuwe dominantie van het gedachtegoed van Robert Moses: enthousiaste planologen kunnen net als na de Tweede Wereldoorlog gebieden op de schop nemen om ze toegankelijk te maken voor nieuwe vervoersmodaliteiten. Pleinen werden destijds parkeerplaatsen, snelwegen werden zelfs doorgetrokken tot in de steden. Niet altijd gelukkige keuzes, die voor een deel dan ook al teruggedraaid zijn.

• Visie vormen op de maatschappelijke betekenis van de innovatie
  In de voetsporen van Jane Jacobs vormen proactieve overheden een visie op wat zelfrijdend vervoer kan opleveren voor hun gebied en gebruiken zij de innovatie om maatschappelijke doelen te behalen. De Noordervisie 2040 spreekt van een effect van ‘reruralisering’: door kortere reistijden komt het platteland weer in zicht als aantrekkelijke woonplek. Amsterdam denkt na over het effect van zelfrijdend vervoer op de drukte in de stad.

Een gidsfunctie in ruimtelijk beleid is een taak die primair bij overheden ligt. Toch staat zelfrijdend vervoer vaak nog niet op de beleidsagenda. BMC kan u ondersteuning bieden bij de totstandkoming van een nieuwe beleidsvisie die aansluit bij de mobiliteitsrevolutie.

Meer weten?

In de Smart City-bijlage van het RO-magazine van november 2017 beschouwt Ruben Polderman de opkomst van zelfrijdend vervoer en de rol die overheden daarin spelen. Lees het artikel of bekijk het magazine.