Betere samenwerking zorg en veiligheid regio Zaanstreek-Waterland

Eén gezin, één plan, één regisseur

De samenwerking tussen het zorg- en veiligheidsdomein binnen de regio Zaanstreek-Waterland moest beter. Onder de noemer ‘Allen voor één’ gingen de acht gemeenten en hun samenwerkingspartners hier samen mee aan de slag. Met als doel: passende, snelle en betere hulp voor hun inwoners. BMC werd ingeschakeld voor de projectleiding.

Het zorg- en veiligheidsdomein binnen de regio Zaanstreek-Waterland werkte te weinig samen. Het gevolg: grote versnippering. Bij een gezin of cliënt waren zo veel partijen betrokken dat het leveren van effectieve en snelle hulp – ondanks alle goede bedoelingen – enorm ingewikkeld was. Zowel op het gebied van coördinatie, financiële stromen, sturing als uitvoering. Gezinnen moesten hun verhaal soms wel vijf keer vertellen aan allerlei verschillende organisaties en dan bleek er tussen de organisaties geen afstemming te zijn. Of signalen uit de wijk kwamen niet bij de juiste personen aan, waardoor kleine dingen al snel leidden tot grotere problemen. Iets wat niet alleen niet goed was voor de cliënt en de hulpverlening, maar ook hogere kosten tot gevolg had.

'Allen voor één'

Dat moest anders én beter. Met het project ‘Allen voor één’ sloegen de acht gemeenten van Zaanstreek-Waterland samen met alle betrokken partijen op het gebied van zorg en veiligheid – de politie, het Openbaar Ministerie, de Raad voor de Kinderbescherming, Reclassering Nederland, Veilig Thuis en de zorginstanties – de handen ineen. Het idee was het zorg- en veiligheidsdomein in de regio ‘in elkaar te schuiven’, zodat inwoners passende, snelle en betere hulp zouden krijgen. Daarbij gold het motto: één gezin, één plan, één regisseur. Een netwerkaanpak op operationeel, tactisch en strategisch niveau.

Duidelijke noodzaak

Het project ging begin 2019 van start met een zogenoemde ‘startfoto’. Daarbij werd een analyse gemaakt van de stand van zaken bij álle betrokken partijen – een soort nulmeting. De startfoto’s maakten de noodzaak van ‘Allen voor één’ pijnlijk duidelijk. Conclusie was dat de decentralisaties van 2015 technisch waren geslaagd, maar dat het in de regio Zaanstreek-Waterland qua uitvoering en op gemeentelijk en bestuurlijk niveau niet goed werkte. Van verbinding en samenwerking tussen het zorg- en veiligheidsdomein was namelijk nauwelijks sprake. Dit betekende dat het erg ingewikkeld was om er in gezamenlijkheid voor te zorgen dat de inwoner kreeg wat hij nodig had. Daar werd binnen ‘Allen voor één’ dan ook hard aan gewerkt.

Vijf thema’s

‘Allen voor één’ richtte zich op vijf thema’s. Ten eerste ging het om de ambtelijke en bestuurlijke inrichting op het gebied van zorg en veiligheid. Hiervoor werd zowel een ambtelijke als bestuurlijke overlegstructuur opgetuigd, zodat de integratie van zorg en veiligheid op verschillende niveaus werd geborgd: gemeentelijk met alle partners, maar ook regionaal en soms zelfs bovenregionaal. De andere vier thema’s binnen het project waren Veilig Thuis, het Zorg & veiligheidshuis, informatiedeling en de invoering van de Wet verplichte GGZ, inclusief de aanpak verwarde personen. Al deze thema’s vroegen om de volle aandacht en uitwerking van het projectteam.

Cultuuromslag kost tijd

Het idee was dat het project ‘Allen voor één’ een jaar zou duren en daarna zou stoppen. Maar om het gedachtegoed – we doen het met z’n allen vóór de cliënt – echt goed binnen alle organisaties te verankeren, werd besloten er langer mee door te gaan. De beoogde einddatum is nu november 2021. Conclusie op dit moment is dat het gedachtegoed er bij alle organisaties inmiddels redelijk goed inzit, zowel bij de betrokken ambtenaren als de bestuurders. Tegelijkertijd is er nog wel een weg te gaan  Het bereiken van een cultuuromslag kost nu eenmaal tijd. Voor inwoners en cliënten heeft het project tot gevolg dat ze passender, snellere en betere hulp krijgen. Het liefst zo lokaal mogelijk, in de omgeving van de inwoner.  

Geen eilandenrijkjes meer

Alle betrokken organisaties vinden dat ‘Allen voor één’ zeer succesvol is. Dat het project er echt voor heeft gezorgd dat het belang van inwoners en cliënten op het gebied van zorg en veiligheid voorop staat. Dat er geen eilandenrijkjes meer zijn en dat schotten tussen teams, afdelingen en organisaties zijn verdwenen. Het mooie is bovendien dat de VNG en het ministerie van VWS de opgedane ervaringen met het project zelfs landelijk willen verspreiden. Maar waar komt het succes dan precies vandaan? Duidelijk is dat alle betrokken partijen de noodzaak van de aanpak inzagen en ervoor wilden gaan. Dat de bestuurders van de regio Zaanstreek-Waterland er collectief achter stonden. En dat wethouder Songül Mutluer van Zaanstad, burgemeester Lieke Sievers van Edam-Volendam en extern adviseur Patricia Mulder van BMC samen het project trokken.

Meer weten over hoe wethouder Songül Mutluer, burgemeester Lieke Sievers en adviseur Patricia Mulder ‘Allen voor één’ hebben ervaren en hoe andere gemeenten met de aanpak aan de slag kunnen? Lees dan het interview op onze website.